محمد امين شفيعخانیگزارش رویداد
نشست پیوست فرهنگی مسکن شهرداری تهران و تجربه ارزیابی تاثیرات اجتماعی، سیزدهمین جلسه حرف و گفت بود که با همکاری اندیشکده حرف و مرکز معماری اسلامی حوزه هنری برگزار شد. هادی برغمدی، مدیر مرکز ارزیابی تأثیرات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی میهمان این نشست و محمدعلی ساسانی، سردبیر رسانه تخصصی معماری و شهرسازی وادی به عنوان دبیر در این جلسه حضور داشتند. ارائه تجربه همکاری مرکز ارزیابی تاثیرات اجتماعی جهاد دانشگاهی با شهرداری تهران در ارتباط با طرح‌های پژوهشی و کارگاهی ارزیابی تاثیرات اجتماعی هدف از برگزاری این نشست عنوان شد.
برغمدی با اشاره به اینکه در برنامه‌های پنجم، ششم و هفتم موضوعات مربوط به ارزیابی تاثیرات اجتماعی وجود دارد ادامه داد: در سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه برای اولین بار پیوست فرهنگی به عنوان یک الزام قانونی آورده می‌شود و بعد از آن در جزء دو بند الف ماده هشتاد برنامه ششم تحت عنوان پیوست اجتماعی دوباره مطرح می‌گردد و دولت را مکلف به طراحی آیین نامه برای آن می‌کند. البته ناگفته نماند که در این موضوع شرح خدمات ارزیابی تاثیرات اجتماعی تحت عنوان پیوست اجتماعی تدوین شده است که مراحل نهایی تصویب آن است و احتمالا ابلاغ خواهد شد. در برنامه هفتم هم در لایحه تدوین شده در دو بند ماده نوزده که نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی در آن جدی‌تر دیده شده است و هم‌چنین در ماده 85 تحت عنوان پیوست اجتماعی که شورای اجتماعی وزارت کشور را به عنوان بازیگر اصلی و سازمان برنامه را به عنوان ذی نفع در این موضوع معرفی می‌کند به موضوع ارزیابی تاثیرات اجتماعی به صورت جدی‌تر پرداخته شده است. وی با بیان اینکه تصویب پیوست اجتماعی برای تمامی پروژه‌های شهرداری تهران از سال 1386 صورت گرفت ادامه داد: در اسناد بالادستی شهرداری تهران ارزیابی تاثیرات اجتماعی در سه مقطع قبل، حین و پس از پروژه است او هم‌چنین ادامه داد: نزدیک به 1000 طرح پژوهشی و 50 کارگاه در قالب ارزیابی تاثیرات اجتماعی توسط شهرداری تهران انجام شده است که بتواند 700 پژوهشگر را تربیت کند. علاوه بر تهران شهرداری مشهد، شهرداری کرج و شهرداری همدان اقداماتی را برای ابلاغ و اجرایی شدن ارزیابی تاثیرات اجتماعی انجام داده‌اند.
برغمدی ثمرات ارزیابی تاثیرات اجتماعی در تهران را در سه حوزه توسعه پایدار شهری، اصلاح و تعدیل اقدامات، و توانمند کردن ذی‌نفعان برشمرد و ادامه داد: از ثمرات ارزیابی تاثیرات اجتماعی در توسعه پایداری شهری ترویج حکمروایی خوب شهری، برابری و عدالت و تصمیمات درست می‌باشد. در توسعه پایدار شهری ارزیاب رسالت دارد صداهای خاموش کودکان، زنان، سالمندان، معلولان، حاشیه‌نشینان، کارتن‌خواب‌ها و ... که تریبون رسمی ندارند را بشنود و به حکمرانان شهری منتقل کند. در اصلاح و تعدیل اقدامات از هدر رفت منابع مالی و انسانی و هزینه‌هایی که شده است جلوگیری می‌شود و هم‌چنین تسهیل‌گری نیز می‌کند. در ادامه برغمدی هم‌چنین از بی‌توجهی نسبت به رویکرد پژوهشی در پهنه حکمرانی انتقاد کرد و اهمیت دادن و توجه به حوزه ارزیابی تاثیرات اجتماعی را ضروری برشمرد و عنوان کرد: ارزیابی تاثیرات اجتماعی که از سال 1386 شروع شد و تا به الان ادامه دارد هیچ وقت به اندازه سال‌های 87، 88 و 89 از لحاظ شور و شوق و کمیت اقداماتی که انجام شد تکرار نشد. این موضوع در حال حاضر یا دیده نمی‌شود و یا کم‌رنگ‌تر است، با این حال هیچ وقت رها نشده است و زنده است. ارزیابی تاثیرات اجتماعی نباید صرفا در حد یک اتفاق باشد بلکه باید رویه و یا فرایندی باشد که در آن مدیر بشنود و پژوهشگر کار خود را خوب انجام دهد و ذی‌نفعان همکاری لازم را بکنند.
برغمدی در پاسخ به سوال یکی از حاضران نشست درمورد تفاوت پیوست فرهنگی با پیوست اجتماعی چنین گفت: ارزیابی تاثیرات اجتماعی در دل خود ارزیابی تاثیرات فرهنگ را نیز دارد زیرا باور، عقاید، هنجارها و نگرش‌ها که متغیر فرهنگی هستند در تعریف اجتماع وجود دارند اما در سیاست و برنامه‌هایی که ما داریم و ارزش ویژه‌ای که نسبت به فرهنگ قائل هستیم باعث شده است ارزیابی تاثیرات فرهنگی در دور‌ه‌هایی زیاد انجام شود. در کشور ما پیوست فرهنگی است و به یک معنایی با پیوست اجتماعی تفاوتی ندارد.
وی هم‌چنین در پایان نشست از لزوم به کارگیری واژه ارزیابی تاثیرات اجتماعی یا ارزیابی تاثیرات فرهنگی به جای پیوست اجتماعی و یا پیوست فرهنگی سخن گفت و ادامه داد: تفاوتی که در ارزیابی تاثیرات اجتماعی با پیوست اجتماعی و ارزیابی تاثیرات فرهنگی با پیوست فرهنگی وجود دارد این است که ارزیابی حالت پیشینی دارد یعنی قبل از آنکه آن اتفاق بیافتد من باید به آن فکر کنم اما پیوست حالت پسینی دارد پس به کار بردن ارزیابی تاثیرات اجتماعی یا ارزیابی تاثیرات فرهنگی درست‌تر است تا حالت پیشینی آن به ذهن بیش‌تر متبادر بشود.
_پژوهشی.png)
