درباره رویداد
در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۴، رصدخانه آتیکاو میزبان وبیناری تخصصی با عنوان «نقش داده، فناوری و حکمرانی در برونرفت از بحران آب در ایران» بود. این نشست با سخنرانی دکتر حسین عسگری، دانشیار علوم و فناوری زیستی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد و به بررسی ابعاد گوناگون بحران آب در ایران از منظر دادهمحوری، الگوهای حکمرانی و راهکارهای فناورانه پرداخت.
شرح رویداد
در ابتدای سخنرانی، دکتر عسگری با اشاره به وضعیت نگرانکننده منابع آب در ایران، تأکید کرد که کشور با یکی از بیسابقهترین بحرانهای زیربنایی خود مواجه است؛ بحرانی که نه تنها زندگی امروز ساکنان کشور، بلکه آینده نسلهای بعدی را نیز تهدید میکند. وی با تشریح مفاهیم «آب سبز» و «آب آبی»، نشان داد که کاهش شدید بهرهوری از منابع آبی و نبود دادههای دقیق و قابل اتکا، مسیر برنامهریزی و مدیریت منابع آب را با چالشهایی جدی روبهرو کرده است. دکتر عسگری با ارائه دادههای قابل توجهی از میزان ورودی سالانه آب به کشور، کسری آبخوانها، و ناکارآمدی ساختار دادهبرداری و تصمیمگیری، از نبود تناسب بین مقیاسهای دادههای موجود با نیازهای واقعی مدیریت بهرهبرداران، بهویژه در بخش کشاورزی، انتقاد کرد. او هشدار داد که ادامه وضعیت فعلی میتواند پیامدهای سنگینی مانند فرونشست زمین، شور شدن منابع آب، افت تولیدات کشاورزی، و تشدید مهاجرتهای اجباری در پی داشته باشد.
در بخش دوم سخنرانی، دکتر عسگری با تأکید بر لزوم عبور از مدلهای سنتی مدیریت منابع آب، به معرفی راهکارهایی عملی در سه محور اصلی پرداخت:
- ارتقای بهرهوری آبی با اصلاح الگوی کشت و توسعه آبیاری نوین
- احیای مراتع و پیوند میان تولید و مصرف آب در قالب نظامی مبتنی بر «آب در برابر آب»
- ایجاد اکوسیستمهای تولید پایدار از جمله توسعه مناطق آزاد گلخانهای برای سبزی و صیفی
وی همچنین تأکید کرد که تحول در مدیریت آب کشور، مستلزم اصلاحات ساختاری در حکمرانی، ارتقای سواد بهرهبرداران، مشوقهای اقتصادی هدفمند، و تعامل میان بخش خصوصی، نهادهای علمی و حاکمیت است.
این وبینار، که با حضور جمعی از متخصصان، تصمیمسازان، فعالان بخش کشاورزی و علاقهمندان حوزه آب برگزار شد، بستر مناسبی برای طرح نگاههای نوآورانه، نقد سیاستهای فعلی، و تبیین ضرورت نقش داده و فناوری در آیندهنگری و سیاستگذاری در این حوزه فراهم کرد.