سند راهبردی توسعه فناوری میکروالکترونیک

خلاصه پروژه (شامل بیان مسئله و شرح مختصر انجام پروژه)

سپس زنجیره ارزش صنعت میکروالترونیک مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص شود که در هر یک از حلقه های این زنجیره چه شرکت هایی وجود دارند و هر یک از این شرکت ها چند درصد از بازار را در اختیار دارد. این کار به شناسایی نقاط ورود کشور با توجه به پتانسیل های داخلی و رقابت بین المللی که در هر یک از حلقه های زنجیره ارزش وجود دارد کمک می کرد. سپس مطابق با حلقه های زنجیره ارزش، پتانسیل های داخلی در هر یک از حلقه های زنجیره ارزش مشخص گردید. بعد ازآن نیز پتانسیل ها با میزان رقابت و توانمندی شرکت های بین المللی مورد مقایسه قرار گرفت تا مشخص شود در کدام حلقه از زنجیره ارزش امکان ورود وجود دارد.

سپس متناسب با مفهوم نظام نوآوری بخشی، تلاش شد تا با یک نگاه بخشی به صنعت میکروالکترونیک، عناصر ساختاری و کارکردی نظام نوآوری بخشی این صنعت شناسایی شود. همچنین در ادامه نیز با استفاده از نگاشت نهادی، بازیگران اصلی این صنعت شناسایی شدند. شناسایی بازیگران و ذی نفعان از آن جهت حائز اهمیت بود که سبب می‌شد تا اقداماتی که در راستای اجرای استراتژی ها سند توسعه تدوین می‌گردند، به طور کاملا شفاف به بازیگران و ذی نفعان مرتبط تخصیص داده شود.

درگام بعدی با استفاده از مفهوم هوشمندی رقابتی، تلاش شد تا فناوری های آینده، در این صنعت شناسایی شود. با توجه به نظرات متخصصان و خبرگان ، به دلیل رقابت بالای موجود در این صنعت، امکان ورود به بازار رقابتی محصولات میکروالکترونیک که هم اکنون در مقیاس صنعتی در حال تولید هستند وجود ندارد. از این رو، برای ایجاد روزنه ای برای ورود به این صنعت، باید فناوری های آینده شناسایی شود و امکان ورود در این فناوری ها مورد بررسی قرار بگیرد. باید توجه داشت که صنعت میکروالکترونیک در ایران نسبت به فناوری های بالغ شده قابلیت رقابت ندارد اما نسبت به فناوری هایی که هنوز در مرحله تحقیق و توسعه هستند، فاصله چندانی با سایر کشورهای دنیا ندارد. از این رو در پژوهش حاضر تحلیل های هوشمندی رقابتی بر روی بازار محصولات نیمه هادی انجام گرفت.

بازار محصولات نیمه هادی به هفت دسته اصلی تقیسم می شود که عبارتند از: (۱) بخش صنعت،(۲) بخش نظامی، امنیتی و دولتی، (۳) بخش بهداشت و سلامت، (۴) بخش حمل و نقل و خودرو ، (۵) بخش ارتباطات و مخابرات ، (۶) بخش محصولات مصرفی و (7) بخش انرژی.  در پروژه مذکور، این هفت دسته مورد تحلیل قرار گرفت و امکان پذیری ورود در این صنایع مورد بررسی قرار گرفت.

در نهایت بعد از انجام مطالعات گسترده در زمینه فناوری میکروالکترونیک و حوزه های مختلف آن، چشم انداز 1404 صنعت میکروالکترونیک برای کشور تدوین شد. سپس نوبت به تدوین اقدامات و استراتژی ها برای دستیابی به این چشم انداز رسید. برای این کار، مطالعه گسترده ای در زمینه سیاست صنعتی و ابزار های آن صورت پذیرفت. نتایج این مطالعات از این جهت اهمیت داشت که سبب می‌شد تا مجموعه ای از اقدامات سیاستی متناسب با سیاست صنعتی فراهم شود. همچنین برای بررسی تجربه های موفق کشورها، مطالعه گسترده ای در زمینه همپایی (catch up) فناوری در کشورهایی که همزمان با ایران توسعه صنعت میکروالکترونیک را داشته اند و یا شرایطی نزدیک به ایران دارند انجام گرفت تا تجربه های موفق و اقدامات سیاستی انجام گرفته توسط این کشورها مورد بررسی قرار بگیرد. در همین راستا کشورهای تایوان، کره جنوبی، چین، مالزی، هند و سنگاپور مورد مطالعه قرار گرفتند.

در پایان با توجه به مطالعات انجام شده، اقدامات سیاستی پیشنهادی در کارگروه های ستاد فاوا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به طور مستمر انجام گرفت و در نهایت بعد از جلسات و نشست های متعدد با خبرگان صنعت و دانشگاه، سند نهایی استخراج گردید.