مطالعه ارزش‌آفرینی مشارکت با بخش خصوصی در شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه

مشارکت عمومی – خصوصی مکانیسمی است که در آن بخش عمومی (دولت و سایر نهادهای حکومتی) به ‌منظور تأمین خدمات زیربنایی (در این پروژه حمل‌ونقل شهری) از ظرفیت‌های بخش خصوصی (اعم از دانش، تجربه و منابع مالی) استفاده می‌نماید. به ‌بیان‌ دیگر بخش خصوصی به نیابت از دولت در برخی از وظایف و مسئولیت‌های تامین این خدمات نقش‌آفرینی می‌نماید. در مشارکت عمومی – خصوصی قراردادی بین بخش عمومی و بخش خصوصی به ‌منظور تسهیم ریسک، مسئولیت، منافع و هم‌افزایی منابع و تخصص هر دو بخش در ارائه خدمات زیربنایی منعقد می‌گردد.

تصمیم‌گیری به استفاده از روش‌های مشارکت عمومی – خصوصی، دستیابی به مفهوم ارزش‌آفرینی بیشتر، نسبت به روش‌های متعارف ارجاع هست. در حقیقت برآیند نقش مشارکت بخش خصوصی در جهت افزایش منافع کسب ‌شده (اعم از کاهش هزینه‌ها، افزایش کمیت و کیفیت، انتقال ریسک، افزایش بهره‌وری و …) در پروژه در قالب این مفهوم بیان می‌گردد. بهره‌گیری از مشارکت عمومی – خصوصی در هر پروژه لزوما منجر به افزایش منافع نشده و در برخی موارد نیز ممکن است استفاده از روش‌های مشارکتی باعث افزایش هزینه (غالبا به دلیل نرخ بازگشت سرمایه بالاتر) برای دستگاه اجرایی گردد. لذا به‌منظور انتخاب روش انجام پروژه به شکل مشارکتی یا روش متعارف، عوامل مختلف در شکل‌گیری مفهوم ارزش‌آفرینی در هر پروژه بررسی و ارزش‌گذاری می‌شود تا مبنایی برای تصمیم‌گیری باشد. در این راستا به‌منظور ایجاد چارچوبی برای تصمیم‌گیری در خصوص واگذاری طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای به بخش خصوصی، مطالعه ارزش-آفرینی انجام می¬شود.

اهداف

در حقیقت این ارزیابی سنجه ای برای سرمایه پذیر است که میزان خرید به‌صرفه محصول پروژه را از بخش غیردولتی توسط سرمایه پذیر نشان می دهد. در این پروژه از نگاه شرکت واحد اتوبوس‌رانی هزینه‌های مشارکت با بخش خصوصی در مقایسه با هزینه انجام پروژه به ‌صورت سنتی (خرید اتوبوس و بهره‌برداری از آن توسط شرکت واحد) قرار می‌گیرد. به این ترتیب ارزش ایجاد شده و یا زیان احتمالی در مشارکت با بخش خصوصی مشخص می شود و حداکثر هزینه اتوبوسرانی برای خرید خدمات از بخش خصوصی را در شرایط قراردادی مختلف تعیین می نماید.