معرفی مقاله هنر در عصر الگوریتم‌ها: مروری بر حضور هوش مصنوعی در هنرهای زیبا

«این صرفا یک آزمایش بود، اجازه دهید این جایزه را نپذیرم» این صحبت‌های بوریس الداگسن؛ عکاسی بود که تصویر ساخته شده او به‌وسیله هوش مصنوعی، برنده جایزه مسابقه سال  2023 عکاسی سونی شد. او می‌خواست بفهمد که آیا مردم و داوران متوجه این آزمایش جسورانه‌اش می‌شوند یا خیر، تا به این وسیله با اطمینان بیشتری از پیروزی هوش مصنوعی صحبت کند. همچنین طبق گزارش نیویورک تایمز، زمانی‌که فردی به‌نام جیسون آلن، به‌خاطر توسعه بازی‌های برنده جایزه هنر دیجیتال سال 2022 شد، هنرمندان زیادی او را به تقلب متهم کردند. این در حالی بود که او معتقد بود عمل غیرقانونی انجام نداده است و دیگران را از استفاده خود از Midjourney مطلع کرده بود. این‌ها نمونه‌های شاخصی از استفاده هوش مصنوعی در رشته‌های هنری بودند و امروزه ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند Dall-E 2 و Midjourney در هنرهای زیبا به‌صورت فراگیر استفاده می‌شوند. نویسندگان مقاله «هوش مصنوعی در هنرهای زیبا» با مرور سیستماتیک مطالعات تجربی مرتبط با این موضوع، استفاده هوش مصنوعی در هنرهای زیبا را بررسی کرده‌اند و تلاش می‌کنند که تصویر و درکی از حضور هوش مصنوعی در هنرهای زیبا برای مخاطب ایجاد کنند.

اگر به جامعه‌شناسی و تاریخ اجتماعی هنر رجوع کنیم، هر آنچه که به‌عنوان هنرهای زیبا مطرح شده و در نظر گرفته می‌شوند مبتنی بر قرارداد هستند. اما به‌طور کلی هنرهای زیبا به اشکال هنری اطلاق شده که معمولاً از منظر زیبایی‌شناختی و تاریخی هنر بررسی و دسته‌بندی می‌شوند. بر همین مبنا، هنرهای زیبا شامل هنرهای تجسمی، معماری، موسیقی، تئاتر، فیلم، رقص، ادبیات و غیره است.

بررسی مقاله‌های تحقیقی درباره هوش مصنوعی و هنرهای زیبا با استفاده از کلمات کلیدی در سه پایگاه داده Scopus، Web of Science و Arts and Humanities Database بین سال 2003 تا 2022 تعداد 2,737 مقاله را در جستجوی اولیه نمایان ساخته است. با بررسی‌ها و غربال‌های دستی به‌عمل آمده و بر اساس معیارهای تعریف شده نویسندگان مقاله، در نهایت 723 مقاله باقی ماندند که در نهایت 44 مقاله پس از تجزیه و تحلیل پایایی بین ارزیاب‌ها برای بررسی انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهد که مطالعات روی هوش مصنوعی در هنرهای زیبا در سال‌های اخیر به‌ویژه پس از سال 2020 افزایش چشمگیری داشته است.

بررسی موضوعی مقالات نیز حاکی از این است که بیش از نیمی از مطالعات (55درصد) بر تصاویر بصری به ویژه نقاشی، طراحی و تصاویر هنری، 23درصد به موسیقی، 11درصد به معماری، 11 درصد به ادبیات، 2.3درصد به صنایع دستی، 1.15درصد به شعر و 1.15درصد دیگر نیز به رقص اختصاص دارند. همچنین بر اساس کشور محل تحقیق، بیش از 30درصد این مطالعات در ایالات متحده انجام شده‌اند و کشورهای چین و بریتانیا هر کدام با 16درصد در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.

نتایج مطالعات انجام شده درباره ادراک مردم از آثار هنری تولید شده توسط هوش مصنوعی نشان می‌دهد که عموما آن‌ها تمایز میان آثار تولید شده توسط هوش مصنوعی و انسان را تشخیص نمی‌دهند. برای مثال در چندین آزمایش، افراد نتوانستند تشخیص دهند که کدام قطعه موسیقی، نقاشی، تصویر و... متعلق به هوش مصنوعی است. البته این امر با توجه به هر کدام از رشته‌های هنری تا حدودی متفاوت است. برای مثال: تشخیص قطعات موسیقی ساخته شده توسط هوش مصنوعی به‌مراتب سخت‌تر از تشخیص آثار هنرهای تجسمی است. با این حال، به‌طور کلی هوش مصنوعی حضور قدرتمندی در هنرهای زیبا دارد. البته برخی مطالعات نشان داده‌اند هنگامی‌که مردم می‌دانند سازنده آثار هنری هوش مصنوعی است، ارزش کمتری برای آن‌ها نسبت به آثار هنری که توسط انسان اجرا و ساخته می‌شوند قائل هستند.

ابزارهای هوش مصنوعی در تجزیه و تحلیل مجموعه‌های عظیمی از نقاشی‌ها، ترکیب‌های موسیقی، متون و غیره و برای شناسایی الگوها، سبک‌ها و سایر ویژگی‌ها به‌صورت موفقیت‌آمیزی به‌کار رفته‌اند. برای مثال یک سیستم دسته‌بندی نقاشی با توجه به سبک‌های نقاشی ایجاد شده که نه تنها سبک نقاشی‌ها را شناسایی می‌کند، بلکه توضیحاتی را نیز درباره آن سبک ارائه می‌دهد. همچنین روش‌هایی مبتنی بر هوش مصنوعی برای شناسایی خوشنویسی، تجزیه و تحلیل تصاویر، طبقه‌بندی صنایع دستی و... نیز به‌وجود آمده‌اند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین طیف وسیعی از قابلیت‌های هوش مصنوعی در تولید آثار نقاشی، موسیقی، ادبیات، تئاتر و... نیز وجود دارد. سیستم‌هایی بداهه‌نواز جاز، میکس‌های موسیقی الکترونیکی و آهنگ‌های موسیقی احساسی نمونه‌هایی از تولید موسیقی با هوش مصنوعی هستند. با این اوصاف به نظر می‌رسد که هوش مصنوعی کاربرد گسترده‌ای در تجزیه و تحلیل و تولید اشکال مختلف هنری دارد.

برای دانلود این معرفی مقاله اینجا کلیک کنید.