صادرات صنایع دستی ایران به روسیه

کشور روسیه یکی از قطب‌های مهم هنر و ادبیات در جهان محسوب می‌شود و به تبع آن روس‌ها علاقه‌ی وافری به هنر و آثار هنری دارند. همین موضوع سبب شده جمهوری اسلامی ایران نه تنها یکی از مقاصد جذاب برای گردشگران روس باشد بلکه هنرهای سنتی ایران و صنایع دستی این کشور نیز بازاری چشمگیر در روسیه دارد. در سال ۲۰۲۱ توافق بر سر لغو روادید گروهی میان ایران و روسیه به امضا رسید. امسال نیز پس از سفر دکتر رئیسی به مسکو مراودات تجاری با روسیه یکی از اولویت‌‌های روابط دو کشور شد که راه را برای ورود صنایع دستی ایران به روسیه بیش از پیش باز می‌کند. پس از سفر رئیس جمهور ایران به روسیه لزوم تعاملات تجاری میان دو کشور چشمگیر‌تر شد، این در حالی است که منحصر به فرد ترین محصول ایران برای ارائه به بازارهای خارجی صنایع دستی ایرانی است.

خانم دکتر پویا محمودیان معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک در تهران در این زمینه گفت: کشور روسیه یکی از کشور‌های حوزه بریکس است و اصولاً کشور‌های حوزه بریکس برای ما از یک اهمیت و جایگاه خاص به جهت مراودات تجاری برخوردار هستند. ما در طرح‌های پژوهشی که امسال در دستور کار داریم بحث پژوهش در بازار روسیه به جهت سلیقه شناسی، مخاطب شناسی و در نهایت بازارسازی، بازارداری و بازاریابی برای کالا های صنایع دستی را در دستور کار جدی قرار دادیم به این مفهوم که ابتدا شناخت راجع به سلیقه‌های بازار روسیه داشته باشیم و بعد با یک هدایت درست و هدفمند بتوانیم ضریب نفوذ صنایع دستی را در بازار روسیه بالا ببریم.

وی تاکید کرد: همانطور که می‌دانیم افراد ساکن کشور روسیه افراد هنر دوست و هنر شناسی هستند و خود جزو افرادی هستند که خالقان هنر محسوب میشوند بنابراین شناخت سلیقه‌ها برای ما بسیار اهمیت دارد کما اینکه در نمایشگاه‌های پیش از کرونا در روسیه استقبال گسترده‌‌ای را شاهد بودیم و بر اساس همین موضوع بازار روسیه برای ما از بازار‌های دارای اولویت محسوب می‌شود.

با توجه به اطلاعات ثبت شده در بانک خریداران خارجی از صنایع دستی ایران، این گونه صنایع دستی طرفداران بیشتری در دنیا دارد:قلمزنی، طلاکوبی، نقره، انگشتر، سنگ تراشی، معرق، خاتم کاری، سنگ فیروزه، فرش دستباف، گبه ایرانی، جاجیم، مرصع کاری، میناکاری، حصیربافی و غیره.

یکی از صنایع مهم کشور ایران، صنایع دستی است که سهم مهمی از صادرات غیر نفتی را در اختیار دارد. در واقع صنایع دستی، نوعی صنعت تولیدی است که صادرات آن باعث رونق بازار کار و افزایش تولید آن است. از سوی دیگر صادرات صنایع دستی به نوعی صادرات فرهنگ و هنر ایران است که هنر اختصاصی منحصر به فرد ایرانیان است و طرفداران زیادی در سراسر دنیا دارد. در صورتی صادرات صنایع دستی موفق عمل کند، تأثیر عمده‌ای در کاهش نرخ بیکاری و جلوگیری از مهاجرت خواهد داشت.

صادرات صنایع دستی ایران به روسیه یک زمینه مهم در تبادلات تجاری بین دو کشور است. این صادرات شامل محصولاتی نظیر قالی‌بافی، گلیم، سفالگری، نساجی، چرم‌دوزی، جواهرسازی، و سایر صنایع دستی می‌شود. توضیحات کلی شامل موارد زیر است:

• محصولات قالی‌بافی: ایران معروف به تولید قالی‌های دستبافت با کیفیت بالا است. این محصولات به عنوان قالی‌های فرش، تابلوفرش، و موارد مشابه به روسیه صادر می‌شوند.
• صنایع چرمی: محصولات چرمی ایران نیز مورد تقاضای بازارهای خارجی هستند. کیف‌ها، کفش‌ها، کمربندها و سایر محصولات چرمی به روسیه صادر می‌شوند.
• جواهرات و زیورآلات: جواهرسازی یک صنعت دستی معتبر در ایران است و جواهرات با طراحی‌های منحصر به فرد به روسیه صادر می‌شوند.
• سفالگری و نساجی: سفال و پارچه‌های دست‌بافت نیز به عنوان محصولات صنایع دستی ایران به روسیه صادر می‌شوند.
• بازارهای هدف: شهرهای مسکو و سنت پترزبورگ در روسیه از بازارهای اصلی برای صادرات صنایع دستی ایران به این کشور هستند.
• مسائل تجاری: توجه به مسائلی مانند توافق‌نامه‌های تجاری، تعرفه‌های وارداتی، مقررات بهداشتی و فنی می‌تواند در افزایش صادرات به روسیه مفید باشد.

صادرات صنایع دستی ایران به روسیه در سال‌های اخیر به عنوان یکی از بخش‌های مهم تجارت دوجانبه بین این دو کشور توسعه یافته است. صنایع دستی ایران شامل محصولاتی همچون قالی، گلیم، کیف و کفش چرمی، سفال و سرامیک، منبت کاری، مجسمه سازی، طلا و جواهرات سنتی و غیره می‌شود. در این میان، روسیه به عنوان یکی از بازارهای مهم جهانی برای صنایع دستی ایران محسوب می‌شود.

یکی از دلایل مهم تجارت صنایع دستی ایران با روسیه، وجود روابط تاریخی و فرهنگی بین دو کشور است. این روابط تاریخی باعث شده تا صنایع دستی ایران در بازار روسیه مورد توجه و استقبال قرار گیرند. همچنین، میزان تقاضا و علاقه مردم روسیه به محصولات دست ساز و سنتی ایران نیز بالاست.

صادرات صنایع دستی ایران به روسیه در سال‌های اخیر افزایش یافته است و این رشد در سال‌های اخیر به دلیل تلاش‌های دولت ایران برای توسعه صادرات غیرنفتی و تنوع در بازارهای هدف صورت گرفته است. همچنین، تسهیلات و توافقات تجاری بین دو کشور نیز به افزایش صادرات صنایع دستی ایران به روسیه کمک کرده است.

روسیه به عنوان یک بازار بزرگ، اقتصادی و پتانسیل مصرف بالا، فرصت‌های زیادی برای صادرات صنایع دستی ایران ایجاد کرده است. همچنین، نزدیکی جغرافیایی ایران و روسیه و وجود مرزهای مشترک نیز به عنوان یک عامل مهم در تسهیل تجارت میان دو کشور عمل کرده است.

با این حال، برخی چالش‌ها و مشکلات نیز در رابطه با صادرات صنایع دستی ایران به روسیه وجود دارد. به عنوان مثال، موانع مربوط به تراز پرداخت، مسائل مربوط به تجارت بین‌المللی و تحریم‌های اقتصادی ممکن است بر روند صادرات تأثیرگذار باشند. همچنین، رقابت با سایر کشورها در بازار روسیه و نیز نیاز به استانداردهای بین‌المللی و کیفیت بالا نیز به چالش‌های موجود اضافه می‌کند.

به طور کلی، صادرات صنایع دستی ایران به روسیه در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است و بازار روسیه به عنوان یک بازار مهم برای محصولات دست ساز ایران در نظر گرفته می‌شود. این رشد به دلیل روابط تاریخی و فرهنگی بین دو کشور، تلاش‌های دولت ایران برای توسعه صادرات غیرنفتی، تسهیلات و توافقات تجاری و نیز علاقه مردم روسیه به محصولات دست ساز ایران رخ داده است. با این حال، همچنان چالش‌ها و مشکلاتی وجود دارد که می‌تواند بر روند صادرات تأثیر بگذارد، از جمله موانع مربوط به تراز پرداخت، مسائل مربوط به تحریم‌های اقتصادی و رقابت با سایر کشورها در بازار روسیه.

در سال‌های اخیر، برای گسترش صادرات صنایع دستی ایران به روسیه، اقدامات متعددی انجام شده است. این اقدامات شامل موارد زیر می‌شوند:

• تشویق همکاری‌های تجاری: دولت‌های ایران و روسیه تلاش می‌کنند تا همکاری‌های تجاری بین کارآفرینان و تولیدکنندگان صنایع دستی را ترویج دهند. این اقدامات شامل انعقاد توافقنامه‌ها و معاهدات تجاری می‌شوند.
• شرکت در نمایشگاه‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی: شرکت‌های صنایع دستی ایران به فعالیت در نمایشگاه‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی در روسیه مشغول هستند تا محصولات خود را معرفی و عرضه کنند.
• تبلیغات و بازاریابی: تبلیغات و بازاریابی مناسب در بازار روسیه باعث افزایش شناخت از محصولات صنایع دستی ایرانی و ایجاد تقاضا می‌شود.
• تسهیلات اعتباری: دولت‌ها و بانک‌ها تسهیلات اعتباری به کارآفرینان و تولیدکنندگان صنایع دستی برای تسهیل در صادرات ارائه می‌دهند.
• تسهیلات گمرکی: افزایش تسهیلات گمرکی و کاهش موانع و مشکلات گمرکی می‌تواند به گسترش صادرات کمک کند.
• مشارکت در نمایشگاه‌های مختلف: شرکت‌ها و تولیدکنندگان ایرانی به منظور معرفی و فروش محصولات خود در نمایشگاه‌های بین‌المللی و تجاری در روسیه شرکت می‌کنند.
• ترویج تبادل فرهنگی: ترویج فرهنگ و هنر ایران در روسیه می‌تواند به افزایش تقاضا برای محصولات صنایع دستی کمک کند.

تمام این اقدامات با هدف افزایش صادرات صنایع دستی ایران به روسیه انجام می‌شوند و می‌توانند به تعامل تجاری بین دو کشور کمک کنند.

تسهیلات و توافقات تجاری بین ایران و روسیه برای صادرات صنایع دستی شامل موارد زیر می‌تسهیلات و توافقات تجاری بین ایران و روسیه برای صادرات صنایع دستی شامل موارد زیر می‌شود:

1. توافقات تجاری دوجانبه: دو کشور در سطح دولتی توافقات تجاری و اقتصادی برقرار کرده‌اند که به صادرات صنایع دستی ایران به روسیه کمک می‌کند. این توافقات شامل توافقنامه‌ها، مموراندوم‌های درک مشترک و توافقات تجاری میان دولتی است که شرایط و قوانین تجاری را تعیین می‌کنند و روند صادرات را تسهیل می‌کنند.
2. تسهیلات تجاری و اعتباری: بانک‌های دولتی و خصوصی در ایران و روسیه تسهیلات تجاری و اعتباری را برای تسهیل صادرات صنایع دستی ایران به روسیه ارائه می‌دهند. این تسهیلات شامل خطوط اعتباری، تسهیلات اعتباری صادراتی و تسهیلات بانکی می‌شود که به کسب‌وکارهای صنایع دستی ایرانی کمک می‌کند تا مواد اولیه تهیه کنند، تولید کنند و کالاهای خود را به روسیه صادر کنند.
3.تسهیلات گمرکی: برای تسهیل صادرات صنایع دستی به روسیه، تسهیلات گمرکی ارائه می‌شود. این تسهیلات شامل سیستم‌های سریع‌ترین راه‌های عبور از مرز، ساده‌سازی روند گمرکی و کاهش مراحل مورد نیاز برای ترخیص کالاها می‌شود.
4.تسهیلات حمل‌ونقل: برای تسهیل حمل‌ونقل کالاها از ایران به روسیه و بالعکس، توافقات و تسهیلات حمل‌ونقل ارائه می‌شود. این تسهیلات شامل تسهیلات در بنادر، راه‌های ارتباطی، حمل‌ونقل هوایی و زمینی، و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل می‌شود.
5. نمایشگاه‌ها و رویدادهای تجاری: برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادهای تجاری مشترک بین ایران و روسیه نقش مهمی در ترویج صادرات صنایع دستی ایران به روسیه ایفا می‌کند. این نمایشگاه‌ها و رویدادها فرصتی است برای شرکت‌های صنایع دستی ایرانی برای معرفی و فروش محصولات خود به بازار روسیه و جذب خریداران و همکاران.

از نمونه‌ی این نمایشگاه‌های موفقیت آمیز می‌توان به نمایشگاه صنایع دستی ایران در جام جهانی 2018 روسیه (همزمان با برگزاری مسابقات جام جهانی 2018 روسیه نمایشگاهی از محصولات صنایع دستی ایران به منظور ترویج آثار و فرهنگ ایران در مسکو برگزار شد) و نمایشگاه صنایع دستی ایران با عنوان «ایران من» که به همت سرکنسولگری کشورمان در شهر کازان مرکز جمهوری تاتارستان برگزار شد، اشاره کرد.

بازار روسیه با گنجایش ۱۰ میلیارد دلار واردات از ایران یکی از بهترین بازارها برای تجارت است. صادرات به روسیه یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش درآمد ارزی است. نزدیکی به ایران و وجود گسترش روابط اقتصادی با کشور ما می تواند گزینه ای جذاب برای تجار باشد. امکان حمل و نقل آسان از طریق راههای زمینی، هوایی و دریایی و همچنین کاهش هزینه های حمل و نقل، وجود امکان پالت بندی برای کالاهای سنگین، برخی از مزیت‌های صادرات به روسیه می باشد.

به نقل از مدیر کل صادرات و معاون صنایع دستی کشور، در 6 ماهه اول سال 1392، سهم صادرات صنایع دستی ایران به روسیه 284 هزار دلار بود که در بین کشورهایی که با آنها مراوده تجاری داریم رتبه سیزدهم را داشت و آنها هم اظهار داشتند که امیدوارند این عدد کمتر شود. همچنین عمده صادرات صنایع دستی ایران به روسیه، دستباف‌ها شامل فرش، گلیم و شیشه و مصنوعات چوبی که عمده آنها مبل است و مصنوعات مس که بیشتر محصول اصفهان هستند بود. ایران در سال 1400 بالغ بر 320 میلیون دلار صنایع دستی صادر کرده است. ارزش صادرات صنایع دستی ایران در ده ماهه نخست سال 1401 (از 1 فروردین 1401 تا 30 دی 1401) به 400 میلیون دلار رسیده است. کاظم جلالی سفیر ایران گفت که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 30 درصد رشد را نشان می‌دهد. جمهوری اسلامی بیشترین شهرها و شهرستان‌های ثبت شده در شورای جهانی صنایع دستی (WCC) را دارد و پس از آن چین با هفت شهر، شیلی با چهار و هند با سه شهر ثبت شده قرار دارند.

صنایع دستی ایرانی، هر یک داستان یک اقلیم و قومی را در ایران پهناور روایت می‌کند و از این حیث بسیار خاص و ارزشمند است. صنایع دستی ایرانی به دلیل قدمت، زیبایی، دوام و تنوع بسیار شناخته می‌شوند. اشکال مختلف هندسی، نقش و نگار حکاکی شده یا شکل گیاهان و حیوانات بافته شده با مواد محلی خاص برای هر منطقه، با الهام از محیط طبیعی، مردم را به یاد باغ‌های رنگارنگ ایرانی می‌اندازد. زیبایی چشم نواز این هنر سرتاسر یادآور آیین و خاطرات گذشته‌ است، که در دل مردم نهادینه شده است و صادرات این آثار ارزشمند به گسترش روزافزون و هر چه بیشتر این آیین‌ها، فرهنگ  و تمدن غنی می‌انجامد.