تحلیلی بر وضعیت مدیریت خروج و بازگشت سرمایه های انسانی در ایران

  دانلود گزارش
همراه با روند جهانی گسترش میل به مهاجرتهای بینالمللی، تمایل به مهاجرت در میان ایرانیان به ویژه افراد متخصص و
تحصیلکرده نیز افزایش یافته است. در طول چهار دهه گذشته رویکرد اصلی کشور ایران از منظر مهاجرت نخبگان و افراد
تحصیلکرده، ضمن ابراز تاسف زایدالوصف در ارتباط با خروج و یا فرار مغزها از کشور، عمالً سیاست انفعال و بیعملی بوده
است.
در همین راستا این گزارش در تالش هست تا ضمن مروری مختصر بر وضعیت ایران در زمینه آمارهای کلیدی در حوزه
مهاجرت های بین المللی، به طور اختصار به تحلیل روندهای اصلی مهاجرت در جهان و ایران بپردازد.
رئوس مهمترین نکاتی که می بایست مورد توجه سیاستگذاران و حمکرانان ج. ا. ایران در زمینه مهاجرت قرار گیرد عبارتست
از:
• تقلیل پیدا کردن موضوع مهاجرت نخبگان و متخصصان به آمار کمی و کیفی
• نداشتن سیاست مدون و برنامه مشخص در این حوزه
• اکوسیستم ناقص بازگشت متخصصان به داخل کشور
• بسته شدن پنجره فرصت بازگشت متخصصان و فارغ التحصیالن به داخل کشور
• جامعه ایران در آستانه خطر ورود به فاز مهاجرت توده وار است!
• خطر خارج شدن زمین و حوزه اثر سیاستگذاری و برنامه ریزی مهاجرت از داخل به خارج از کشور
• خطر بهره گیری گروه های معاند از ظرفیتهای نیروی انسانی ایران در داخل و خارج
• استراتژی تهاجمی و برنامه های بسیار دقیق و هوشمند کشورهای همسایه و منطقه برای جذب نخبگان
و سرمایه های انسانی ایران و منطقه
• نداشتن نهاد تخصصی سیاستگذاری و ساز و کار اجرائی حرفه ای در کشور در زمینه مهاجرت
لذا نکته کلیدی این است که با در نظر گرفتن اهمیت و شدت روزافزون موضوع مهاجرت در کشور و دنیا، اول از همه ما
نیازمند یک تغییر رویکرد اساسی در کشور نسبت به موضوع مهاجرت بخصوص فا صله گرفتن از زاویه دید احساسی و
خسرانی هستیم. دوم اینکه نیازمند شکل دادن نهادهای تخصصی در زمینه مدیریت مهاجرت های خروجی-بازگشتی و
همچنین تقویت برنامه های پشتیبان در این حوزه در کشور می باشیم. در چنین شرایطی می توان امیدوار بود که روزی
بجای تاسف زایدالوصف به مهاجرت سرمایه های انسانی کشور، شاهد بهره مندی از ظرفیتها و مزایای مهاجرت در کشور
همانند سایر کشورهای جهان باشیم. بر همین اساس پیشنهاد می گردد اتخاذ یک رهیافت سیاستی منسجم، درنظر
گرفتن احکام ویژه همراه با برنامه عملیاتی در مراحل تدوین برنامه توسعه هفتم و همچنین ایجاد یک نهاد تخصصی و
کارآمد همچون "سازمان ملی مهاجرت" با ماموریت ساماندهی امور کالن و خرد حوزه مهاجرت در اولویت نهادهای
سیاستگذار و دستگاه اجرائی کشور قرار گیرد.