علی ملکیمعرفی
چکیده
این کتاب نتیجه مطالعه آماری و بررسی روندهای جابجایی بین المللی دانشجویان و تحصیلکردگان در سطح جهان و ایران است که ذیل برنامه سیاستگذاری مهاجرت نخبگان در پژوهشکده سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت دانشگاه صنعتی شریف انجام شده است. با توجه به فقدان مطالعات تخصصی در این زمینه در کشور، این مطالعه در تلاش است تا تصویری نسبتاً روشن و به روز از آخرین تحولات حوزه جابجایی بین المللی دانشجویان و تحصیلکردگان ارائه نماید. از آنجا که منابع آماری در حوزه مهاجرتهای بین المللی در داخل کشور به صورت نظام مند و مستمر تولید و منتشر نمی شوند، لذا مراجع و منابع اصلی این مطالعه مبتنی بر آخرین منابع و گزارش های رسمی بین المللی قابل دسترس بوده است. استفاده از منابع آماری رسمی بین المللی در عین اینکه قابل استناد بوده و امکان مقایسه و تطبیق وضعیت کشور با دیگر کشورهای منطقه و دنیا را فراهم می سازند، با این حال ممکن است باعث بروز خطاهای آماری و عدم مطابق تهایی اجتناب ناپذیر با وضعیت فعلی و واقعی کشورها گردند. از دیگر اتفاقات و چالش های رایج و مشهود در این حوزه، وجود آمار و ارقام مختلف و گاهاً متناقض از وضعیت یک کشور در گزارش های بین المللی به واسطه بهره گیری از روش های نمونه گیری و یا منابع داده ای متفاوت است. با در نظر گرفتن امکان وقوع این دست از خطاها در استفاده های آماری از منابع بین المللی، در تهیه این کتاب سعی شده است حتی المقدور منابع مختلف آماری مورد استناد، با دقت مورد مطالعه قرار گیرند و در تفسیرهای استنتاجی، داده و اطلاعات با منابع محدود آماری داخلی و وضعیت کشور مقایسه و راستی آزمایی شوند. جهت ارائه تصویر کلی از وضعیت و روند جابجایی بین المللی دانشجویان، ابتدا در بخش اول وضعیت جهانی تحرك دانشجویی به صورت اجمالی ترسیم می گردد و سپس در بخش دوم وضعیت و جایگاه کشور ایران در این زمینه تبیین می شود. در بخش سوم و پایانی نیز به اختصار سیاست ها و برنامه های جذب و نگهداشت دانشجویان بین المللی در کشورها به اختصار مورد توجه قرار گرفته است. در بخش پیوست ها نیز اطلاعات مفید و کاربردی در زمینه تعریف، شاخص گذاری و اندازه گیری آمار جمعیتی مهاجران ارائه شده است که به طور خاص وضعیت آماری تعداد ایرانیان در دو کشور آمریکا و کانادا مورد اشاره قرار گرفته است.
