حسين صادقيانمقدمه
صنایع خلاق، به صنایعی اطلاق می‌شود که هسته آن خلاقیت و مبتنی بر فرهنگ باشد. با توسعه جهانی‌‌شدن اقتصاد، صنایع فرهنگی و خلاق به یکی از ستون‌های مهم اقتصاد کشورها تبدیل شده و کشورها سعی دارند، صنایع خود را مبتنی بر ویژگی‌های فرهنگی خود ارائه دهند.
چین یکی از تمدن‌های قدیمی جهان با پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی در سالیان اخیر سعی در گسترش صنایع خلاق داشته است، زیرا علاوه بر نفع تجاری، منجر به گسترش فرهنگ چین و اعتلای هویت جهانی این کشور تاریخی در سطح بین‌الملل می‌شود. در واقع چین از صنایع خلاق به عنوان بخشی از سیاست مدرن‌سازی خود استفاده کرده است. صنایع فرهنگی و خلاق 4.56 درصد تولید ناخالص داخلی چین را تشکیل می‌دهد. همچنین این کشور در سال 2020 بزرگترین صادرکننده کالاهای خلاق به ارزش 169 میلیارد دلار بوده است. چين در صادرات خدمات خلاق پس از ایالات متحده آمریکا، ایرلند و آلمان، با 59 میلیارد دلار در جایگاه چهارم قرار دارد (آنکتاد، 2022). در این یادداشت اقدامات این کشور در جهت گسترش صنایع خلاق بررسی می‌شود.
1. سیاست حمایتی دولت چین
صندوق سرمایه‌گذاری صنعت فرهنگی چین به عنوان تنها صندوق در سطح دولتی در سال 2011 برای سرعت بخشیدن به توسعه صنعت فرهنگی در پکن تأسیس شد. این شرکت به طور مشترک توسط بوک اینترنشنال، شرکت بین‌المللی تلویزیون چین و نمایشگاه بین‌المللی صنایع فرهنگی چین (شنژن) تأسیس شده است. این شرکت در زمینه مطبوعات و نشریات، رادیو و تلویزیون، فرهنگ و هنر و همچنین زمینه‌های فرهنگ اوقات فراغت سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت چین در سال 2020، حدود 7.62 میلیارد دلار به این صندوق اختصاص داد. تأسیس این صندوق یک حرکت مهم در راستای ایجاد یک صنعت فرهنگی مدرن و توسعه فرهنگ سوسیالیستی بزرگ در چین تلقی می‌شود.
2. راهبردهای توسعه بازار فرهنگی چین
این کشور با استفاده از سکوهای دیجیتال سعی در گسترش دامنه بین‌المللی محصولات فرهنگی خود دارد. موسیقی، فیلم‌ها و انیمیشن‌های چینی از طریق سکو‌هایی مانند آی‌چی‌یی، تنسنت ویدیو، و یوکو در دسترس مخاطبان جهانی است. این توزیع دیجیتال منجر به جلب مخاطبان جهانی برای صنایع خلاق چین شده است.
توسعه تعاملات بینالمللیاین کشور همچنان به دنبال ارتقای همکاری‌ها و مبادلات بین‌المللی در صنایع خلاق به واسطه برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی بوده است. برگزاری و حمایت از اینگونه رویدادها منجر به ترویج فرهنگ می‌شود.
اولین اقدام ترویجی دولت چین برگزاری نمایشگاه بین‌المللی صنایع فرهنگی در شنژن در سال 2004 بوده است. رویدادهای نمایشگاه در چهار بخش نمایشگاه‌ها، معاملات، انجمن‌ها و فعالیت‌ها دسته‌بندی شدند. این نمایشگاه بیش از 3500 نهاد دولتی، سازمان فرهنگی و شرکت را در سطح جهانی به خود جذب می‌کند و در آن با برگزاری همایش‌ها، کنفرانس‌ها، امضای قراردادها و برگزاری مسابقات خلاقانه به اشتراک گذاری اطلاعات و توسعه نوآوری در صنایع خلاق کمک می‌کند. در نوزدهمین دوره برگزاری نمایشگاه در سال 2023، برای اولین بار یک منطقه نمایش دیجیتال راه‌اندازی شد تا بازیگران با نمایش سکوها و جدیدترین نوآوری‌های فناوری در صنایع خلاق را تبلیغ کنند. اهمیت این نمایشگاه این است که باعث ایجاد فرصت تجاری، ارتقاء همکاری بین‌المللی، ارتقاء صنایع خلاق و گسترش گردشگری فرهنگی می‌شود.
یکی دیگر از عوامل ارتقاء‌دهنده تبادلات بین‌المللی توسط دولت چین انجام ابتکاراتی مانند جشنواره بین‌المللی پویانمایی چین و جشنواره بین‌المللی فیلم چین بوده است. به عنوان مثال جشنواره بین‌المللی فیلم پکن یک رویداد فرهنگی مهم است که فیلم‌سازان، متخصصان و علاقه‌مندان به صنعت سینما را از سراسر جهان جذب کرده است. این جشنواره به عنوان بستری برای تبادل و همکاری بین‌المللی عمل می‌کند و اكران فیلم‌های چینی و بین‌المللی در آن، باعث شناخت بین‌المللی سینمای چین می‌شود که به نوبه خود موجبات ارتقاء صنایع خلاق این کشور در مقیاس جهانی را فراهم مي‌كند.
همچنین این کشور به طور فعال قراردادهای تولید مشترک فیلم را با سایر کشورها دنبال می‌کند. تولیدات مشترک، امکان به اشتراک‌گذاری منابع، استعدادها و فناوری را فراهم می کند و منجر به تولید فیلم‌هایی می شود که برای مخاطبان چینی و بین‌المللی جذاب باشد. این همکاری‌ها توزیع بین‌المللی و ترویج سینمای چین را تسهیل می‌کند و به تبادل فرهنگی کمک می‌کند. برای نمونه در سال 2013، هند و چین تصمیم گرفتند که همکاری‌های دوجانبه را در بخش فیلم تقویت کنند. چین مهمان اصلی جشنواره بین‌المللی فیلم هند بود که در نوامبر 2017 در گوا برگزار شد. هند و چین طی توافقنامه‌ای در سال 2014 قصد داشتند بازار فیلم های کشورشان را در کشور یکدیگر بهبود بخشند. همچنین دهلی و پکن سیاست ساخت فیلم‌های مشترک برای تبادل فرهنگی‌بیش‌تر را اعلام کردند.
