معرفی
با توجه به توسعه روند خصوصی‌سازی در کشور از جمله صنعت گاز، و از آنجایی‌که عوامل متعددی ازجمله وجود اطلاعات ناقص، اثرگذاری ذی‌نفعان و یا طی‌نشدن مسیر تکاملی خصوصی‌سازی، می‌تواند به ناکامی این روند بیانجامد، در مطالعه‌ای به کارفرمایی شرکت ملی گاز ایران و اجرای پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف سازوکار ایجاد نهاد تنظیم‌گر بخش گاز و جایگاه آن در نظام حکمرانی این بخش، با هدف یافتن پاسخ به دو مسئله کلیدی «حوزه وظایف و اختیارات» و «سناریوهای شکل‌گیری» نهاد تنظیم‌گر مورد مطالعه قرار گرفت. این مطالعه در 6 فاز به اجرا درآمده است. در فاز اول ادبیات علمی تنظیم‌گری صنعت گاز، سیر تحول تجربه تجدیدساختار در صنعت گاز کشورهای مختلف و تبیین ابعاد نظام تنظیم‌گری گاز انجام شد. فاز دوم به بررسی تجربه 4 کشور در تنظیم‌گری صنعت گاز و تنظیم‌گری برق و مخابرات در ایران، اختصاص داشت.
طی این بخش کشورهای انگلستان، روسیه، مالزی و ترکیه موردمطالعه قرار گرفتند. در فاز سوم مسائل اساسی حکمرانی صنعت گاز ایران بر اساس الگوی ارائه‌شده در فاز اول مورد بررسی قرار گرفت. مطابق نتایج این فاز دو مسئله کلیدی در حکمرانی صنعت گاز کشور، روابط ناکارآمد بین بازیگران زنجیره گاز و نیز مسئله تعرفه‌های تکلیفی فروش گاز طبیعی می‌باشد. محور اصلی فاز چهارم، ارائه ساختار و وظایف و اختیارات پیشنهادی نهاد تنظیم‌گر صنعت گاز می‌باشد. بر این اساس با بررسی جامع قوانین و مقررات مرتبط با تنظیم‌گری صنعت گاز از سال 1350 تاکنون، مقررات موجود با کارکردهای تنظیم‌گری تطبیق داده شده و طی چهار سناریو، طراحی‌های متفاوتی برای وظایف و اختیارات و هم‌چنین ساختار نهاد تنظیم‌گر ارائه شد. در فاز پنجم اساسنامه‌های پیشنهادی نهاد تنظیم‌گر گاز ارائه شد. هم‌چنین طی یک فاز تکمیلی 4 کشور آمریکا، کانادا، الجزایر و عربستان از منظر تنظیم‌گری تعرفه گاز مورد مطالعه تفصیلی قرار گرفتند.
