بازطراحي ستادهای توسعه فناوری‌

پروژه

اندیشکده صنعت و توسعه پایدار
کارفرما : شوراي عالي انقلاب فرهنگي
سال آغاز و پایان : 1399-1400

معرفی

بازطراحي ستادهای توسعه فناوری‌

معرفی پروژه

«ستادهای توسعه فناوری‌های راهبردی» در کشور درصدد ایجاد فضایی مناسب برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در حوزه مأموریتی خویش از طریق حمایت از توسعه و تجاری‌سازی فناوری‌های پیشرفته یا حل مسائل کلان از طریق فناوری­ها هستند. با این وجود مسئولیت­های ستادها و اثربخشی فعالیت­های آنها شفاف نیست و با چالش­های   مختلفی از جمله موازی­کاری، محدودیت منابع، و نامشخص بودن مرز مسئولیت­ها در مقابل دیگر نهادهای متولی مواجهند. این پروژه به آسیب‌شناسی و بازطراحی ستادهای توسعه فناوری­های راهبردی براساس مطالعه ادبیات علمی و تجارب دیگر کشورها، و نیز گردآوری دانش و تجربه میدانی از طریق مصاحبه با برخی از دبیران ستادها و مدیرانی که در تعامل با آنها بوده­اند، می­پردازد.

ستادهای توسعه فناوری در ایران با «آژانس‌های نوآوری» در سطح جهان مشابهت‌های زیادی دارند و از منظرهایی به «شوراهای علم، فناوری و نوآوری» نیز شباهت دارند. آژانس‌های نوآوری در حوزه‌های اجرایی نوآوری مانند حل نارسایی‌های بازار، حل چالش‌های ملی، توسعه صنایع جدید و آزمایش سیاست‌ها فعالیت می‌کنند. شوراهای علم، فناوری و نوآوری به مشاوره، ارزیابی و هماهنگی سیاستی می‌پردازند. مطالعه عوامل موفقیت آژانس‌ها می‌تواند در راستای طراحی ساختار حکمرانی موفق در ستادها  به کار گرفته شود زیرا این دو از منظر تطبیقی شبیه‌ترین ساختارهای حکمرانی به یکدیگر هستند. ماموریت روشن و در عین حال انعطاف پذیر، نیروی انسانی توانمند، ساختارهای حاکمیت و مدیریت موثر، مداخلات مبتنی بر آسیب شناسی، نظارت و ارزیابی قوی، مشارکت‌ها و شبکه های استراتژیک و بودجه پایدار عواملی هستند که در پروژه به آنها پرداخته شده است.  این پروژه پس از مرور ادبیات علمی بین­المللی در این خصوص مشتمل بر گونه­شناسی آژانس­های نوآوری و شوراهای ملی نوآوری، وضعیت موجود «ستادهای توسعه فناوری‌های راهبردی» را در کشور از منظر طراحی نهادی و کارکردها بررسی می کند و در نهایت به بازطراحی ستادها شامل بازطراحی قواعد تشکیل، ارزیابی و انحلال آنها، ساختار راهبری و مدیریتی آنها، اطمینان از اصولی همچون عدم تعارض منافع و عدم موازی­کاری و مسئولیت­پذیری شفاف توام با اختیارات کافی می­پردازد.

حوزه های تخصصی